تعارض استصحاب وجودی و عدمیتعارض استصحاب وجودی و عدمی، تنافی میان مدلول استصحاب وجودی و استصحاب عدمی را می‌گویند. ۱ - تعریفتعارض استصحاب وجودی و عدمی، به معنای تنافی میان مؤدای دو استصحاب (حکمی یا موضوعی) می‌باشد که یکی وجودی و دیگری عدمی است. ۲ - مثالبرای مثال، شخص نمی‌داند پوست گوسفندی که در اختیار اوست پاک است یا نجس ، در این جا از طرفی، می‌داند که در زمان حیات گوسفند، پوستش پاک بوده و اکنون بقای طهارت را که امر وجودی است استصحاب می‌نماید. از طرف دیگر، وی شک می‌کند که آیا این گوسفند که حالت گذشته آن عدم تذکیه است، هنگام ذبح ، تذکیه شده یا نه، که در این جا، استصحاب عدم تذکیه که استصحاب عدمی است جاری شده و به نجاست آن پوست حکم می‌گردد. مثال دیگر، وجوب روزه برای کسی است که در اثنای آن مرضی بر وی عارض شده و در بقای آن ( وجوب روزه ) شک می‌کند؛ در این جا، میان استصحاب وجوب روزه قبل از عروض بیماری و استصحاب عدم وجوب روزه از ازل و قبل از شرع ، تعارض پیش می‌آید. [۳]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۱۵، ص۷.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۱۷، برگرفته از مقاله «تعارض استصحاب وجودی و عدمی». |